Greinasafn fyrir merki: kjarnorka

Kjarnasamruni handan við hornið?

Birt þann af
Svara

Vísindamenn við Tækniháskólann í Massachusetts (MIT) telja sig hafa fundið leið til að framleiða hagkvæma varmaorku með kjarnasamruna innan 15 ára. Árum saman hafa menn haft á orði að kjarnasamruni sé orkugjafi framtíðarinnar og að þannig muni það alltaf verða. Hugmyndin gengur sem fyrr út á að virkja orku sem losnar þegar tvær vetnisfrumeindir sameinast og verða að helíumfrumeind, en til að koma þessu efnaferli af stað þarf hitastig upp á nokkurhundruð milljón °C, sem er langt umfram það sem nokkurt fast efni þolir. Vísindamennirnir við MIT telja sig geta leyst þetta vandamál með ofurseglum sem byggjast á ofurleiðniefninu yttríum-baríum-koparoxíði (YBCO). Þessir seglar eiga að geta haldið glóheitu rafgasi (plasma) í lausu lofti þannig að það snerti aldrei veggi ofnsins sem samruninn á sér stað í. Stærð ofnsins getur þá verið lítið brot af því sem áður hefur verið talið mögulegt og orkan sem fæst út úr ferlinu á geta verið u.þ.b. tvöfalt meiri en orkan sem fer í að hita rafgasið. Vetni er eina efnið sem þarf í þessa orkuframleiðslu og geislamengun frá ferlinu er óveruleg.
(Sjá frétt The Guardian 9. mars).

Hættan á kjarnorkuslysum vanmetin

Birt þann af
Svara

nuclear-dangerLíkurnar á kjarnorkuslysum á borð við þau sem urðu í Chernobyl í Úkraínu 1986 og í Fukushima í Japan 2011 eru vanmetnar að því er fram kemur í greinum sérfræðinga um áhættumat sem birtust nýlega í tímaritunum Energy Research & Social Science og Risk Analysis. Vissulega er tíðni kjarnorkuslysa á niðurleið en slysið sem verða eru þeim mun stærri. Höfundar greinanna telja meira en 50% líkur á að slys af svipaðri stærð og í Chernobyl og Fukushima verði einu sinni til tvisvar á öld og meira en 50% líkur á að slys á borð við það sem varð á Þriggjamílnaey í Bandaríkjunum 1979 verði á 10-20 ára fresti. Auk heldur sé aðferðum sem notaðar eru til að meta alvarleika og kostnað af kjarnorkuslysum áfátt. Þess má geta að heildartjón vegna slyssins í Chernobyl er nú metið á 259 milljarða dollara eða sem samsvarar tæplega 30 þúsund milljörðum ísl. kr.
(Sjá frétt Science Daily 19. september).

Raforkuframleiðsla með kjarnasamruna í smáum stíl senn möguleg

Birt þann af
Svara

150925085550_1_540x360Sænskir og íslenskir vísindamenn telja sig hafa fundið leið til að framleiða raforku og varmaorku með kjarnasamruna í smáum stíl. Aðferðin er frábrugðin fyrri aðferðum að því leyti að eingöngu er notast við tvívetni (deuteríum) í stað þrívetnis (trítíum) og við samrunann myndast nær engar nifteindir heldur fyrst og fremst þungar rafeindir (muon) sem hafa þann kost að vera í senn rafhlaðnar og lítt skaðlegar. Vísindamennirnir telja að innan fárra ára verði hægt að nota þessa aðferði til orkuframleiðslu.
(Sjá frétt ScienceDaily í dag).

Mikil hætta stafar af Sellafield

Birt þann af
Svara

SellafieldMikil hætta stafar af geymslu geislavirks úrgangs í opnum tönkum í kjarnorkuendurvinnslustöðinni í Sellafield í Bretlandi. Þetta er mat sérfræðings í kjarnorkuöryggi sem skoðað hefur myndir sem birtust í the Ecologist nýlega. Á myndunum sést að tankarnir eru afar illa farnir, sprungur eru komnar í steypuna og illgresi farið að vaxa í sprungunum. Komi leki að tönkunum er mikil hætta á að geislavirkt efni sleppi út í umhverfið og valdi langvarandi og víðtækri geislamengun. Tankarnir voru reistir á sjötta áratugnum, en talsmaður Sellafield segir að þeir verði hvorki fjarlægðir né lagfærðir á næstu áratugum, þrátt fyrir hættuna sem af þeim stafar. Fyrst þurfi að koma úrgangnum sem þar er í það horf að óhætt sé að færa hann.
(Sjá frétt the Guardian 29. október).

Kjarnasamruni í sjónmáli?

Birt þann af
Svara

The magnetic coils inside the compact fusion (CF) experiment are critical to plasma containment, as pictured in this undated handout photoKjarnasamruni til raforkuframleiðslu gæti orðið að veruleika innan 10 ára að mati sérfræðinga bandaríska fyrirtækisins Lockheed Martin. Fyrirtækið hefur þróað litla samrunaofna (um 6 fermetra) með 100 MW uppsett afl, sem mögulega gætu verið komnir í framleiðslu og notkun eftir um 10 ár. Framleiðsla rafmagns með kjarnasamruna er bæði öruggari og skilvirkari en framleiðsla með kjarnaklofnun eins og gert er í kjarnorkuverum samtímans, auk þess sem geislavirkur úrgangur frá vinnslunni er hverfandi. Notast er við tvívetni og þrívetni í kjarnasamrunanum, en fyrirtækið telur að í framtíðinni verði hægt að notast við efni sem framleiða engan geislavirkan úrgang.
(Sjá frétt Planet Ark í dag).

Sjávarrof opnar leið fyrir geislavirkan úrgang út í hafið

Birt þann af
Svara

Seascale-011Geislavirkur úrgangur úr urðunarstaðnum Grigg í grennd við kjarnorkuendurvinnslustöðina í Sellafield á vesturströnd Englands mun að öllum líkindum sleppa út í hafið á næstu öld. Ástæðan er hækkað sjávarborð sem mun leiða til svo mikils landbrots að úrgangurinn standi eftir óvarinn fyrir ágangi sjávar. Samtals er þarna um að ræða um milljón rúmmetra af geislavirkum úrgangi og geislavirkum hergögnum sem hafa fallið til á síðustu 55 árum. Umhverfisstofnun Bretlands (EA) viðurkennir að staðsetning urðunarstaðsins hafi verið mistök og að í dag yrði slíkri starfsemi tæplega valinn staður svo nálægt hafi. Áætlun rekstraraðila Grigg um að urða þarna 800.000 rúmmetra af geislavirkum úrgangi til viðbótar er nú til skoðunar hjá umhverfisstofnuninni. Þess má geta að helmingunartími geislavirks efnis getur hlaupið á þúsundum ára.
(Sjá frétt the Guardian 20. apríl).

Bresk yfirvöld kæra eigendur Sellafield

Birt þann af
Svara

Yfirvöld í Bretlandi lögðu í gær fram 9 kærur á hendur eigendum kjarnorkuendurvinnslustöðvarinnar í Sellafield, en þeir eru sakaðir um að hafa urðað geislavirkan úrgang á svæðinu án tilskilinna leyfa. Ekki er búist við þungum refsingum vegna þessara mála, en kærurnar koma á afar óheppilegum tíma fyrir eigendur stöðvarinnar, sem sætt hafa mikill gagnrýni að undanförnu vegna lausataka í stjórnun og rekstri. Áætlað er að nauðsynlegar endurbætur á stöðinni í Sellafield myndu kosta um 67 milljarða sterlingspunda (jafnvirði tæplega 14.000 milljarða ísl. kr).
(Sjá frétt PlanetArk í gær).